Gazeta prestigjioze amerikane BOSTON GLOBE, ka publikuar editorialin e bordit të saj redaktues, në të cilin kritikohet administrata amerikane për përgjigjen e saj ndaj pandemisë COVID-19. Me autorizim nga BOSTON GLOBE MEDIA, ne po e publikojmë në tërësi.
Bordi Redaktues
Shumë nga vuajtjet dhe vdekjet në ardhje ishin të parandalueshme. Presidenti i ka duart e gjakosura.
Copat po bien; qendra nuk mund ta përballojë” shkroi W.B. Yeats në vitin 1919. Një shekull më vonë, u bë e qartë: Epiqendra nuk mund ta përballojë. Vendimet katastrofike të Shtëpisë së Bardhë e kanë dënuar vendin më të pasur në botë me një sezonë të vuajtjeve të papërshkruara.
Shtetet e Bashkuara, një udhërrëfyes i kahmotshëm i progresit shkencor dhe inovacioneve në mjekësi, me institucione dhe spitale të veta të klasit botëror, tash janë shndërruar në nyje të një pandemie globale që ka sëmurë të paktën 745,000 njerëz dhe tashmë u ka marrë jetën më shumë se 35,000 vetave në gjithë botën.
Tani që numri i rasteve të konfirmuara në Shtetet e Bashkuara me COVID -19 mbi 140,000 – ka tejkaluar atë të shumë vendeve të tjera, amerikanëve u është shkruar që gjatë javëve në vazhdim, të shohin se si po u sëmuren anëtarët e familjeve dhe miqtë e tyre, të kenë frikë për fatin e vetvetes duke parë rritjen e numrit të viktimave.
Gjersa përhapja e koronavirusit të ri ka qenë agresive në të gjithë botën, goditjen e rëndë që do ta pësojnë Shtetet e Bashkuara, kemi mundur ta parandalojmë. Kur populli amerikan po mbërthehet për më të keqen e kësaj krize, ia vlen ta kujtojmë se shtrirja e virusit këtu nuk i atribuohet ndonjë akti të Zotit ose një okupimi nga jashtë, por një dështimi kolosal të lidershipit tonë.
Epidemisë që pat nisur në Kinë i nevojitej një Shtëpi e Bardhë e cila do të mund të vepronte me nguti dhe me kompetencë për të mbrojtur shëndetin publik, duke qenë e informuar nga shkenca dhe e udhëhequr nga dhembshuria si dhe shërbimi për publikun. Asaj i duhej një administratë e cila do t’i shpërndante shpejt testet e besueshme në të gjithë vendin, që të izoloheshin rastet, të përcilleshin gjurmët dhe të ndalej përhapja e virusit, siç e bëri në mënyrë efektive Koreja e Jugut, por edhe që të prodhoheshin e të shpërndaheshin furnizime të vogla për shëndetësinë në tërë vendin.
Për të, nevojitej të ishte një president i Shteteve të Bashkuara që jep mesazhe të qarta, të qëndrueshme e shkencërisht të arsyetuara lidhur me gjendjen e epidemisë dhe për zgjidhjet e nevojshme, ai i cili do t’ju ofronte qytetarëve siguri në kohë të frikshme, dhe që do i udhëzonte qytetet dhe shtetet në mënyrë të vazhdueshme.
Ajo e kërkonte një lider i cili do ta vënte në rend të parë mirëqenien e vendit, para përfitimeve afatshkurtra nga bursa apo para perspektivës së tij për tu rizgjedhur, dhe i cili do të punonte me vendet e tjera për ta frenuar valën e rasteve të COVID-19 në gjithë botën.
Në të vërtetë, e kemi një president të mposhtur nga pandemia globale në dimensione epike. Një president, i cili në fund të janarit, kur u konfirmua rasti i parë me koronavirus në Shtetet e Bashkuara, e minimizonte rrezikun dhe këmbëngulte se çdo gjë ishte nën kontroll.
Një president i cili, në vend se që me këmbëngulësi t’i testonte të gjithë ata që ishin ekspozuar ndaj virusit, deklaroi se s’do ta preferonte zbritjen në breg të pasagjerëve nga një anije e infektuar, vetëm e vetëm për ta mbajtur (artificialisht) të ulët numrin e rasteve në vend.
Një president i cili në vazhdimësi, me mosbesimin e tij dhe me përbuzjen e fakteve shkencore, e ka vënë në lajthitje publikun me ato barnat e paprovuara për COVID-19, dhe i cili, javën e kaluar, bëhej me pishman nëse vendi do ta përmbyllte distancimin shoqëror në Pashkë, e më vonë, të shtunën, nëse do ta vendoste New York-un, New Jersey-in dhe Connecticut-in në karantinë.
Një president i cili është zotuar se do ta mbikëqyrë ndihmën e dedikuar për korporata, nga pakoja e fundit e përkrahjes në vlerë prej 500 miliardë dollarësh, një pjesë e së cilës do të derdhet në industrinë e udhëtimeve, ku investohet në familjen e tij.
Një president i cili ditëve të fundit, në një konferencë shtypi, e shpenzoi një pjesë të mirë të kohës duke u ankuar se sa e vështirë qenkash që një pasanik të shërbente në Shtëpinë e Bardhë, në kohën kur amerikanët kishin filluar ta humbnin punën, kujdesin shëndetësor dhe jetën e tyre.
Një president i cili e ka forcuar stigmatizimin racial duke e quajtur epideminë si një “virus kinez”, dhe i cili nuk arriti të krijojë bashkëpunim adekuat me vendet të tjera, që ato ta lokalizonin epideminë dhe që kësaj sëmundjeje t’i bëhej një studim.
Një president i cili i shmanget përgjegjësisë dhe i cili nuk e njeh, e lëre më ta pranojë autorsinë e së të vërtetës së hidhur nga dëshmia e shkencëtarit Dr. Anthony Fauci, i Institutit Kombëtar të Shëndetit: se kohëzgjatja e testimeve në vend ishte “gjë e dështuar”.
Koha është faktori kyç në përgjigje ndaj pandemisë: Mund ta shndërrojë atë në një shpërthim të lokalizuar që zgjatë ca javë, apo në një epidemi të pakontrollueshme që prekë me miliona njerëz.
Administrata e Trumpit ka bërë gabime kritike gjatë dy muajve të fundit, fillimisht duke vendosur që ta zhvillojë testin e vet diagnostik, i cili më pas dështoi, në vend se ta miratonte testin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë – një veprim që gjunjëzoi përgjigjen amerikane ndaj koronavirusit, e që sipas vlerësimit të ekspertëve të shëndetit publik, do të kushtojë me jetën e mijëra, nëse jo qindra mijëra amerikanëve.
Në vend se, siç pritej, të bënte përpjekje për një mobilizim federal, që me shpejtësi të shpërndaheshin veshjet e nevojshme, maskat dhe respiratorët për spitalet e pajisura dobët, për mjekët dhe infermierët anembanë vendit, të cilët u lanë të pambrojtur gjatë trajtimit të pacientëve që po shtoheshin në numër, administrata ishte e zënë për t’i mundur me çmim shtetet individuale (përfshirë këtu edhe shtetin Masaçusets) gjatë përpjekjeve të tyre për të blerë materiale shëndetësore.
Ajo shkoi zvarrë derisa u thirr në Ligjin e Prodhimit të Mbrojtjes, në mënyrë që respiratorët dhe maskat në mungesë por shumë të kërkuara, të nisin së prodhuari, e që tu shpërndaheshin spitaleve në mbarë vendin, kur ato po ballafaqohen me pikun e ciklit të kësaj epidemie.
Ajo i la guvernatorët dhe kryetarët e komunave në lloç, të cilët po i përgjërohen për ndihmë.
Muaj të tërë, të cilët kjo administratë i humbi me përgënjeshtrime të rrezikut, e pastaj me gabimet vijues në hapa, krijuan eksponencialisht më shumë raste me COVID-19 se sa që ishin të nevojshme. Me fjalë të tjera, presidenti i ka duart e gjakosura.
Nuk është e tepërt që amerikanët të kërkojnë nga udhëheqësit e tyre kompetencë, dhe që të informohen për përgjigjen ndaj një krize të përmasave historike.
Përkundrazi, ata e kanë një Shtëpi të Bardhë të shëmtuar nga korrupsioni dhe paaftësia, e cila me mesazhe të përziera i turbullon bursat dhe atyre ua shkund sigurinë.
Në vend të dhembshurisë dhe qartësisë, Presidenti, në fjalimet e tij gati të përditshme drejtuar kombit, portretizon vrazhdësi, kujdes për veten dhe mungesë të orientimit.
Duke rrapëlluar me barna të paverifikuara dhe me karantina të mundshme para publikut, sikur të ishte në ndonjë reality show me egzibicione, ai më shumë të shqetëson se sa që të ofron siguri. Pandemia po na flet se tiparet më të këqija të kësaj presidence nuk janë thjesht vetëm një ushqim për komeditë e mbrëmjes në TV; ato po na kushtojnë me jetë, me mirëqenie dhe me shëndet të mendjes kolektive.
Shumë pika kyçe të vendimmarrjes në këtë krizë tashmë i kemi prapa shpine, mirëpo ende kemi të tjera në dukje. Për hir të vetes sonë, çdo amerikan duhet të shpresojë për një mrekulli të kthesës – dhe se strategjia shumë-pak, tepër-vonë e Task Forcës së Shtëpisë së Bardhë, tani e tutje do të mund të parandalojë një përhapje të mëtutjeshme të sëmundjes e të shkatërrimit ekonomik në shkallë të lartë. Por, vie nëntori, e në sytë e Presidentit duhet kërkuar llogari për jetërat e humbura dhe për vuajtjet e mëdha që mund të evitoheshin.
Artikulli është ribotuar në shqip me autorizimin e autorëve.
Ndalohet kopjimi dhe ribotimi i artikullit apo pjesëve të tij pa pëlqimin e autorit. Përktheu dhe përshtati: Visar Hoti
Copyright: Boston Globe Media