Eurodeputetët kërkojnë ngrirjen e negociatave me Serbinë

“Bruksel, 11 mars 2022

E nderuara President Von der Leyen,

I nderuar Përfaqësues i Lartë/Zëvendës President Borrell,

Në dritën e ngjarjeve të fundit në lidhje me agresionin e Rusisë ndaj Ukrainës, ne jemi thellësisht të shqetësuar nga situata që po zhvillohet në Ballkanin Perëndimor dhe në veçanti nga shpërfillja e dukshme e Serbisë ndaj angazhimeve që ka marrë si një vend kandidat për në BE.

Serbia ka hyrë në vitin e dhjetë të negociatave të pranimit në BE me shkallë të ndryshme progresi dhe me hapjen e kapitujve të ri vetëm disa muaj më parë.  Përgjatë këtyre viteve ne e kemi theksuar vazhdimisht detyrimin e saj për të harmonizuar në mënyrë progresive politikën e saj të jashtme dhe të sigurisë me atë të BE-së, dhe më gjerësisht për të demonstruar me veprime konkrete se ajo ndan vlerat themelore të BE-së.

Ne kemi qenë gjithmonë të vetëdijshëm për lidhjet thelbësore ekonomike, sociale dhe kulturore të Serbisë me Rusinë, të cilat i kanë shtyrë autoritetet serbe të mbajnë një qëndrim të paqartë në lidhje me synimet e tyre të vërteta për të respektuar angazhimet e marra në kuadër të anëtarësimit në BE.

Në vitet e fundit Serbia ka forcuar bashkëpunimin e saj me regjimin e Putinit, veçanërisht në fushën e energjisë dhe bashkëpunimit teknik ushtarak, duke forcuar marrëdhëniet e saj me Lukashenkon në Bjellorusi dhe duke pranuar donacione të armëve nga të dyja palët.

Serbia, për fat të keq, gjithashtu ka pësuar një regres të konsiderueshëm në fushat e sundimit të ligjit, të tëdrejtave të njeriut, të lirisë së medias dhe lirisë së shprehjes.  Është vërtetë befasuese të shohësh se si pas aq shumë vitesh të mbështetjes për para-anëtarësim dhe të negociatave intensive të anëtarësimit, pasqyra e medias serbe – e cila është fort nën kontrollin e partisë në pushtet SNS – në baza ditore lavdëron Putinin dhe përhap lajme të rreme rreth BE-së dhe agresionit rus në Ukrainë.

Ne jemi plotësisht të bindur se Serbia po shfaq një lëvizje të rrezikshme drejt autoritarizmit që është në kundërshtim të plotë me përpjekjen e saj paralele për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian, dhe kjo paqartësi ka arritur kulmin e saj me refuzimin për të vendosur sanksione ndaj Rusisë në përgjigje të agresionit të saj ndaj Ukrainës.  Prandaj, ne i bëjmë thirrje Komisionit që t’u bëjë thirrje edhe një herë autoriteteve serbe që t’i bashkohen qëndrimit të përbashkët të BE-së për Rusinë.

Nëse Serbia zgjedh të injorojë sërish këtë thirrje, ne kërkojmë ngrirjen e përkohshme të negociatave të anëtarësimit në BE me qeverinë serbe dhe ndalimin e mbështetjes financiare të BE-së ndaj vendit, derisa ajo të angazhohet në veprime të besueshme, të prekshme dhe të paekuivoke që synojnë përafrimin e deklaratave, politikave dhe vlerave të saja me ato të Bashkimit Evropian.

Këto nuk janë vetëm vlera të BE-së, por edhe vlera mbi të cilat është ndërtuar rendi juridik ndërkombëtar i pas Luftës së Dytë Botërore. Megjithatë, pavarësisht nga ngrirja e përkohshme e sugjeruar e negociatave dhe e ndihmës financiare, ne përsërisim mbështetjen tonë të vazhdueshme për shoqërinë civile pro-evropiane dhe për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme të saj, të cilat përfaqësojnë shtyllën kurrizore të ekonomisë dhe shoqërisë së Serbisë.

Serbia ka çdo të drejtë të ndjekë modelin e Putinit nëse dëshiron ta bëjë këtë, por ajo duhet të jetë e qartë për qëllimet e saj dhe të mos pretendojë se ka aspirata serioze për anëtarësim në BE. Serbia është e lirë të vendosë se në cilin drejtim dëshiron të shkojë, por nuk mund të vazhdojë të konsiderohet si një bashkëbisedues i besueshëm dhe nuk mund të vazhdojë të përfitojë nga ndihma financiare e para-anëtarësimit përderisa nuk ka vendosur për orentimin e vet.